ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Μετά την εξάντληση της προηγούμενης έκδοσης του 2013, το βιβλίο επανεκδίδεται
- αφενός ενσωματώνοντας ορισμένες διορθώσεις, τροποποιήσεις και επί μέρους βελτιώσεις που κρίθηκαν αναγκαίες,
- και αφετέρου εμπλουτισμένο με ένα αυτοτελές κεφάλαιο, το οποίο αφορά στη Μητρωική Στατική.
Στο πρόσθετο αυτό κεφάλαιο παρουσιάζονται με συστηματικό τρόπο οι βασικές γνώσεις της σχεδόν πλέον αποκλειστικά εφαρμοζόμενης σήμερα μητρωικής ανάλυσης δομικών φορέων με τη βοήθεια του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Η μητρωική αυτή ανάλυση δεν είναι παρά μια κατάλληλα τυποποιημένη μητρωική διατύπωση της κλασικής Μεθόδου Μετακινήσεων. Έτσι, η Μητρωική Στατική του προστεθέντος κεφαλαίου 4 έρχεται ως "φυσική" συνέχεια της κλασικής Μεθόδου Μετακινήσεων του κεφαλαίου 3. Η προηγηθείσα εξοικείωση με τις παραδοχές, τις έννοιες και τις διαδικασίες της Μεθόδου Μετακινήσεων διευκολύνει σημαντικά και επιταχύνει την κατανόηση και εμπέδωση των μεθοδολογιών της Μητρωικής Στατικής. Αυτός ήταν και ο βασικός λόγος ενσωμάτωσης του νέου κεφαλαίου στον παρόντα τόμο.
Σημειώνεται ότι η παρουσίαση της Μητρωικής Στατικής, αν και εισαγωγικού επιπέδου, γίνεται στο πλαίσιο της γενικότερης λογικής της Μεθόδου των Πεπερασμένων Στοιχείων, η οποία αποτελεί την κυριαρχούσα σήμερα γενική μέθοδο ανάλυσης (στατικής ή δυναμικής, γραμμικής ή μη γραμμικής κτλ.) κάθε είδους δομικών φορέων με χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή. Τίθενται έτσι στο προστεθέν κεφάλαιο οι βάσεις για περαιτέρω εμβάθυνση στις σύγχρονες υπολογιστικές μεθοδολογίες ανάλυσης κατασκευών.
Στο σημείο αυτό θέλω να ευχαριστήσω θερμά τους συναδέλφους μου καθηγητές και τους προπτυχιακούς φοιτητές διαφόρων ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της χώρας για τη θετική υποδοχή που επεφύλαξαν στις προηγούμενες εκδόσεις του βιβλίου και για τις εποικοδομητικές παρατηρήσεις τους που συνέβαλαν στην παρούσα βελτιωμένη επανέκδοσή του.
Επίσης, εκφράζω τις θερμές ευχαριστίες μου προς τον εκδοτικό οίκο 'σοφία' για τη φροντίδα με την οποία ανέλαβε την παρούσα έκδοση.
Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2017
ΠΡΟΛΟΓΟΣ της προηγούμενης έκδοσης (2013)
Το περιεχόμενο της παρούσας έκδοσης του βιβλίου διαφοροποιείται ελάχιστα από εκείνο των προηγούμενων εκδόσεων. Κυρίως διορθώθηκαν διάφορα τυπογραφικά λάθη, τροποποιήθηκαν επί το σαφέστερον ορισμένες διατυπώσεις και έγιναν περιο-ρισμένης έκτασης συμπληρώσεις σε επί μέρους παραγράφους. Τους προπτυχια-κούς μου φοιτητές των ετών 2007-2013 καθώς και τον συνδιδάσκοντά μου στο σχετικό μάθημα στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ αναπληρωτή καθηγητή Χάρη Ξενίδη, που συνέβαλαν στις βελτιώσεις αυτές, ευχαριστώ θερμά. Επίσης ευχαριστώ τον επί πολλά έτη επιστημονικό συνεργάτη μου Δρ Πολιτικό Μηχανικό Κώστα Μορφίδη για την τεχνική συνδρομή του στις διορθώσεις ορισμένων σχημά-των, καθώς και την εταιρεία γραφικών τεχνών και εκτυπώσεων 'Δημ. Αλτιντζής' για την επιμελημένη εκτύπωση και βιβλιοδεσία.
Θεσσαλονίκη, Σεπτέμβριος 2013
ΠΡΟΛΟΓΟΣ της αρχικής έκδοσης (2006/2007)
Στην 150-άχρονη ιστορία της Στατικής των Κατασκευών τα εκάστοτε διατιθέμενα υπολογιστικά εργαλεία καθόριζαν σε σημαντικό βαθμό τις μεθοδολογίες επίλυσης των στατικών φορέων. Έτσι, π.χ., την εποχή που το μοναδικό υπολογιστικό εργαλείο ήταν ακόμη ο λογαριθμικός κανόνας, ένα σημαντικό τμήμα των στατικών μεθόδων χρησιμοποιούσε γραφικές διαδικασίες προσδιορισμού των εντασιακών και παραμορφωσιακών μεγεθών, συγκροτώντας το εξαιρετικής πρακτικής σπουδαιότη-τας τότε πεδίο της Γραφικής Στατικής. Με την εμφάνιση των μηχανικών και λίγο αργότερα των ηλεκτρονικών αριθμομηχανών η Γραφική Στατική έκλεισε τον κύκλο ζωής της. Παρομοίως, με την επικράτηση του ηλεκτρονικού υπολογιστή έχασαν σιγά-σιγά τη μεγάλη σημασία τους οι διάφορες θαμιστικές μέθοδοι επίλυσης φορέων (Cross, Κani, κ.ά), όπως επίσης κατέστησαν περιττές και διάφορες επί δεκαετίες χρησιμοποιούμενες εξειδικευμένες μεθοδολογίες, με τις οποίες επι-τυγχανόταν σημαντική μείωση του αριθμού των αγνώστων μεγεθών κατά την επίλυση υπερστατικών φορέων.
- Η αξία των κλασικών μεθόδων επίλυσης φορέων
- Τα περιεχόμενα του παρόντος τόμου ΙΙ
Μετά από μία εισαγωγική παράλληλη παρουσίαση που αναδεικνύει τη δυαδικότητα των δύο κλασικών μεθόδων ανάλυσης (Κεφάλαιο 1), αναπτύσσονται διεξοδικά πρώτα η κλασική ΜΔ (Κεφάλαιο 2) και κατόπιν η κλασική ΜΜ (Κεφάλαιο 3). Η παρουσίαση γίνεται για λόγους απλούστευσης με τη βοήθεια επίπεδων γραμμικών φορέων, χωρίς όμως αυτό να περιορίζει τη γενικότητα των αναπτύξεων.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις επιπτώσεις των παραδοχών της ατμησίας και της ατένειας, η δε εφαρμογή της ΜΜ σε ατενείς φορείς παρουσιάζεται αναλυτικά (παράγρ. 3.3) λόγω της ιδιαίτερα μεγάλης διδακτικής της χρησιμότητας.
Επίσης, ξεχωριστή βαρύτητα δίνεται και στην αξιοποίηση της συμμετρίας των φορέων με στόχο τη μείωση των υπεραρίθμων μεγεθών τόσο μέσα στα πλαίσια της ΜΔ όσο και της ΜΜ.
Η παρουσίαση της διαδικασίας επίλυσης της κάθε μεθόδου ολοκληρώνεται με την παράθεση απλών, αλλά χαρακτηριστικών αριθμητικών παραδειγμάτων, συμ-πληρώνεται δε με την ανάπτυξη των μεθόδων υπολογισμού ελαστικών γραμμών και γραμμών επιρροής.
Οι παραπάνω αναπτύξεις κλείνουν με τον γενικευμένο παραλληλισμό και την αξιολόγηση των δύο κλασικών μεθόδων ανάλυσης.
Οι διάσπαρτες παρατηρήσεις και υπενθυμίσεις στοχεύουν στη διευκόλυνση της κατανόησης των διαφόρων αναπτυσσομένων θεμάτων, ενώ οι ιστορικές/ βιο-γραφικές υποσημειώσεις στη στοιχειώδη εγκυκλοπαιδική ενημέρωση του αναγνώ-στη σχετικά με την ιστορική εξέλιξη της Στατικής.
Οι παραπομπές σε βιβλιογραφικές πηγές περιορίζονται, όπως και στον πρώτο τόμο, σε επί μέρους θέματα ειδικού ενδιαφέροντος, για τα οποία γίνεται κατά περίπτωση αναφορά σε πρωτότυπες ή ιδιαίτερα σημαντικές εργασίες, ενώ προς περαιτέρω εμβάθυνση της αναπτυσσόμενης στον τόμο αυτόν ύλης δίνεται στο τέλος του βιβλίου μία σειρά αξιόλογων συγγραμμάτων.
Σημειώνεται επίσης, ότι ο παρών τόμος ΙΙ πλαισιώνεται από δύο τόμους ασκήσεων: τον τόμο ΙΙα με ασκήσεις της Μεθόδου Δυνάμεων και τον τόμο ΙΙβ με ασκήσεις της Μεθόδου Μετακινήσεων.
- Επισήμανση προς τους σπουδαστές
- Ευχαριστίες
Επίσης, ευχαριστώ ιδιαίτερα τον επί πολλά έτη συνεργάτη μου Δρ Πολιτικό Μηχανικό Κ. Ε. Μορφίδη τόσο για την επιστημονική όσο και για την πολύτιμη τε-χνική συνδρομή του στην ολοκλήρωση του τόμου αυτού.
Πολλές ευχαριστίες εκφράζω επίσης προς τον Δρ Πολιτικό Μηχανικό Χρήστο Καρακώστα, κύριο ερευνητή στο ΙΤΣΑΚ, καθώς και προς τους διπλωματούχους πολιτικούς μηχανικούς Βασίλη Τσιγγέλη, Κώστα Κωστινάκη και Γρηγόρη Μανούκα, υποψήφιους διδάκτορες στο Εργαστήριο Στατικής και Δυναμικής των Κατασκευών, για τη σημαντική βοήθειά τους στον τελικό έλεγχο του χειρογράφου.
Τέλος, επιθυμώ να ευχαριστήσω τον Ευάγγελο Βρέζα των Γραφικών Τεχνών ‘Οψις’ για την εξαίρετη επιμέλεια της σωστής εκτύπωσης των έγχρωμων σχημάτων, καθώς και τη Σοφία Μαυρίδου, διευθύντρια των εκδόσεων "Σοφία" για την ιδιαίτερη φροντίδα με την οποία ανέλαβε την έκδοση του παρόντος τόμου.
Θεσσαλονίκη, Ιούλιος 2006